ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΜΝΗΜΕΙΑ - ΗΡΩΑ ΠΕΣΟΝΤΩΝ

Είναι ίσως «ευτυχισμένοι οι λαοί που δεν έχουν ιστορία» - έχουν αποφύγει τα δάκρυα, το αίμα, τις θυσίες, ακόμη και τα μίση και τα πάθη που συνοδεύουν τους αγώνες. Αλλά είναι οπωσδήποτε υπερήφανοι όσοι έχουν, όσοι δημιουργούν Ιστορία. Και η περηφάνια αυτή, η αγέρωχη αυτοπεποίθηση, η γελαστή εμπιστοσύνη προς το μέλλον, λάμπει σε κάθε επέτειο στα μάτια αυτών των λαών.

Η εθνική συνείδηση πάλλεται και σφυρηλατείται γενεές επί γενεών, μπροστά στα μνημεία ηρώων, που έχουν την αποστολή να διατηρήσουν την ιστορική μνήμη, να προβάλλουν καθιερωμένες αξίες, να διδάξουν και να φρονηματίσουν εθνικά.

Τα μνημεία αποτελούν μια ορατή, υλική βάση σχηματοποίησης και συντήρησης της μνήμης. Με την υλική τους υπόσταση ως απτά αντικείμενα, λειτουργούν ως οπτικά ερεθίσματα για τη διέγερση της μνήμης, καθ’ όσον οι άνθρωποι αναγνωρίζουν σ’ αυτά όψεις του παρελθόντος, που μπορεί να αναφέρονται ή όχι στη βιωμένη τους εμπειρία, συμβάλλοντας με αυτό τον τρόπο στην επανένταξη της ατομικής μνήμης στη συλλογική.  

Το Ηρώον της πόλης των Τρικάλων

 

Το Ηρώον (μνημείο πεσόντων 1912-1922 του 5ου Συντάγματος Πεζικού) των Τρικάλων βρίσκεται βόρεια της οδού Λαρίσης, στην παλιά ανατολική άκρη της πόλεως και μπροστά στην είσοδο του Στρατοπέδου του θρυλικού 5ου Σ.Π. (σήμερα στεγάζεται εκεί η Σχολή Μονίμων Υπαξιωματικών). Το θαυμάσιο αυτό έργο τέχνης έγινε το 1932 από τον γλύπτη Βασίλη Κουρεμένο με πρωτοβουλία του Τρικαλινού στρατηγού Χρίστου Καβράκου (τότε διοικητή του 5ου Συντάγματος Τρικάλων) και την οικονομική βοήθεια των αξιωματικών και οπλιτών που υπηρετούσαν τότε στα Τρίκαλα, καθώς επίσης και όλων των δήμων και κοινοτήτων της περιοχής Τρικάλων και Καρδίτσης.

Μνημείο ηρώων στο Ύψωμα 731

 

Το Μνημείου Πεσόντων Τρικαλινών Μαχητών του Υψώματος 731 και του πολέμου 1940 – 41, βρίσκεται στο 6ο χλμ Ε.Ο. Τρικάλων – Καρδίτσας, στο ύψος του χωριού Αγία Κυριακή. 

Η προκήρυξη του καλλιτεχνικού διαγωνισμού για την κατασκευή του εγκρίθηκε το 2009 από το Νομαρχιακό Συμβούλιο Τρικάλων επί νομάρχη Ηλία Βλαχογιάννη και η υλοποίησή της, σε έκταση που παραχώρησε ο Δήμος Μεγάλων Καλυβίων (δήμαρχος Δημ. Ρετζιάς), πραγματοποιήθηκε από την περιφέρεια Θεσσαλίας – Περιφερειακή Ενότητα Τρικάλων (περιφερειάρχης Κων. Αγοραστός – Αντιπεριφερειάρχης Χρ. Μιχαλάκης)στο διάστημα 2011-2014.

Μνημείο Εφέδρων Αξιωματικών Ν. Τρικάλων

 

 Το «Μνημείο Εφέδρων Αξιωματικών» βρίσκεται κοντά στον χώρο της Σ.Μ.Υ., σε μια μικρή πλατεία, στη συμβολή των οδών Β.Τσιτσάνη και Κατσιμίδου.

Το μαρμάρινο μνημείο, αφιερωμένο στη μνήμη των νεκρών Εφέδρων Αξιωματικών, στήθηκε το 2005, από τον Σύνδεσμο Εφέδρων Αξιωματικών Τρικάλων.

Πρόκειται για μια τετράπλευρη μαρμάρινη επιτύμβια στήλη ύψους 3 μέτρων, η οποία χωρίζεται σε τρία μέρη. Στην πρόσοψη και στο επάνω μέρος της στήλης, στην κορυφή της, καταλήγει σε μια σκαλιστή φλόγα. Στο μεσαίο μέρος υπάρχει μια ανάγλυφη σύνθεση ενός όπλου και ενός ξίφους να περικλείονται από δύο κλώνους δάφνης. Κάτω από αυτή τη σύνθεση υπάρχει μια μαρμάρινη κορνίζα που αναγράφει την φράση από την τραγωδία του Σοφοκλή «Αντιγόνη» ως εξής:

Μνημείο Πέντε Επονιτών

 

Στην πλατεία Ρήγα Φεραίου Τρικάλων, τόπο απαγχονισμού των 5 ΕΠΟΝιτών, στήθηκε μνημείο που φιλοτέχνησε ο διάσημος γλύπτης Α. Καραχάλιος, με δαπάνη του αγωνιστή της ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης Βασίλη Μπακάλη (ψευδώνυμο Ασπροπόταμος). Τα αποκαλυπτήρια του μνημείου έγιναν στις 28 του Οκτώβρη 1989, επί δημαρχίας Αθανασίου Τριγώνη.

Στον χώρο αυτόν, στις 18 Απρίλη 1944, οι καταχτητές εκτέλεσαν δι’ απαγχονισμού τους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης Στέργιο Γάτσα, Γιάννη Μπριάζη, Κώστα Στεργιόπουλο, Κώστα Σύρμπα και Αποστόλη Τσανάκα.

Μνημείου Πεσόντων Αστυνομικών

 

Το μνημείο πεσόντων αστυνομικών κατά την εκτέλεση του καθήκοντος, το οποίο βρίσκεται στην πλατεία που περικλείεται από τις οδούς Απόλλωνος, Πολυκάρπου και Μαρκίνα Κλαυδίου  (έναντι παλαιών φυλακών Τρικάλων)  ανεγέρθηκε τον Δεκέμβριο του 2016.

Πρόκειται για έναν μαρμάρινο οβελίσκο που αποτελείται από μια ορθογώνια παραλληλεπίπεδη όρθια στήλη, που την κορυφή της επιστεγάζει μια μαρμάρινη πυραμίδα. Η στήλη είναι τοποθετημένη πάνω σε ένα βάθρο τριών επιπέδων και εδράζεται σε μια πλακόστρωτη επιφάνεια, που την περιστοιχίζουν έξι κιονίσκοι, οι οποίοι συνδέονται μεταξύ τους με αλυσίδες και οριοθετούν τον χώρο.

Μνημείο Γενοκτονίας Ελλήνων του Πόντου και της Μικράς Ασίας

Το μνημείο Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου και της Μικράς Ασίας, βρίσκεται στην πλατεία προσφυγικού συνοικισμού Τρικάλων. Ανεγέρθηκε το 2010.

Πρόκειται για έναν μαρμάρινο, χρώματος μολυβί οβελίσκο, τοποθετημένος πάνω σε ένα βάθρο, δύο επιπέδων, το οποίο εδράζεται σε μια τετράγωνη πλακόστρωτη βάση, από το ίδιο υλικό.  Στην κορυφή του, ως κορωνίδα, καταλήγει σε μια πυραμοειδούς σχήματος κεφαλή.

Στην πρόσοψη του μνημείου υπάρχει ανάγλυφος ένας όρθιος αετός, με ανοιγμένα τα φτερά, σχέδιο το οποίο αποτελεί το λογότυπο της Εύξεινος Λέσχης Ποντίων και Μικρασίας Τρικάλων.

Μνημείο ολοκαυτώματος Εβραίων των Τρικάλων

 

Το μνημείο ολοκαυτώματος Εβραίων των Τρικάλων βρίσκεται στη συμβολή των οδών 28ης  Οκτωβρίου και Πλούτωνος.

Πρόκειται για μια σύνθεση μεταλλικών και μαρμάρινων στοιχείων, που αποτελείται από ένα ομοίωμα σιδηροδρομικής γραμμής, που συμβολίζει την μακάβρια διαδρομή του ολοκαυτώματος. Στο κέντρο της σιδηροδρομικής διαδρομής, που έχει κυκλικό σχήμα, υπάρχει φυτεμένο ένα δέντρο ελιάς. Στο πλάι ορθώνεται μια μαρμάρινη στήλη, σχήματος κόλουρης πυραμίδος.  Στις τέσσερις όψεις της στήλης, πάνω σε γκρι μαρμάρινες πλάκες, αναγράφονται εγχάρακτα τα ονόματα των θυμάτων της Γερμανικής θηριωδίας. Το μνημείο περιστοιχίζεται από μεταλλικό φράχτη που οριοθετεί και κοσμεί το χώρο.

Μνημείο Απελευθέρωσης Θεσσαλίας

 

Το «Μνημείο Απελευθέρωσης Θεσσαλίας» βρίσκεται, στη συμβολή των οδών Ασκληπιού και Γαριβάλδη, μέσα σε μια μικρή πλατεία - ανθόκηπο. Το μνημείο ανεγέρθηκε από τον δήμο Τρικκαίων, το 1981 για τον εορτασμό της επετείου των 100 χρόνων από την απελευθέρωση της Θεσσαλίας από τους Τούρκους. Είναι μια όρθια, ορθογώνια μαρμάρινη στήλη, τοποθετημένη πάνω σε μία βάση με τρία σκαλοπάτια. Το μεγαλύτερο τμήμα της πρόσοψης της στήλης καλύπτεται από μία μεταλλική μπρούτζινη επιφάνεια, η οποία φέρει επάνω της ανάγλυφη διακόσμηση, με πληροφοριακά στοιχεία και μηνύματα για την επέτειο. Συγκεκριμένα, στο επάνω μέρος της μεταλλικής πλάκας αναγράφονται οι χρονολογίες: «1881-1981», στο κάτω μέρος: «100 ΧΡΟΝΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ  ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ». Δεξιά και αριστερά υπάρχουν ανάγλυφα δύο στάχυα που συμβολίζουν την γονιμότητα της θεσσαλικής γης.

Μνημείο Αγροτικής και Λαϊκής εξέγερσης

 

Το μνημείο στήθηκε στην ομώνυμη πλατεία των Τρικάλων στη συμβολή των οδών Ασκληπιού και Ιπποκράτους, προς τιμή της αγροτικής και λαϊκής εξέγερσης του 1925, από τον δήμο Τρικκαίων. 

Είναι μια όρθια μαρμάρινη στήλη τοποθετημένη πάνω σε ένα βάθρο, που εδράζεται σε μια πλακόστρωτη τετράγωνη επιφάνεια. Στην πρόσοψη της στήλης υπάρχουν ανάγλυφα επτά στάχυα που συμβολίζουν τους πεσόντες αγρότες και στο κάτω μέρος αναγράφονται εγχάρακτα τα εξής: «ΜΝΗΜΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΛΑΙΚΗΣ ΕΞΕΓΕΡΣΗΣ 2ας ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1925».

Μνημείο του Εργάτη

Το μνημείο του Εργάτη βρίσκεται σε μια μικρή πλατεία των Τρικάλων, παραπλεύρως του κτιρίου της ΔΕΗ. Είναι μια όρθια μαρμάρινη στήλη, σχήματος ορθογωνίου παραλληλεπιπέδου, τοποθετημένη πάνω σε ένα βάθρο. Στην πρόσοψη της στήλης αναγράφεται η ονομασία του μνημείου: «ΜΝΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΕΡΓΑΤΗ».

Ανεγέρθηκε προς τιμήν των νεκρών της εργατικής τάξης και της Εργατικής Πρωτομαγιάς. Κάθε 1η Μάη, στο «Μνημείο του Εργάτη», τιμώντας την εργατική πρωτομαγιά, κατατίθενται στεφάνια από διάφορα Σωματεία και φορείς καθώς αποτελεί το σύμβολο του αγώνα των εργατών όλου του κόσμου για την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο.

Μνημείο Γιάννη Ν. Χατζηγιάννη

Το μνημείο Γιάννη Ν. Χατζηγιάννη, βρίσκεται στην πλατεία προσφυγικού συνοικισμού Τρικάλων. Πρόκειται για μια μαρμάρινη επιτύμβια πλάκα, τοποθετημένη σε ένα μαρμάρινο ορθογώνιο παραλληλεπίπεδο βάθρο.

Στην πρόσοψη της πλάκας υπάρχει ανάγλυφη η προτομή του τιμώμενου προσώπου με το αριστερό του χέρι σηκωμένο σε γροθιά. Σύμβολο δύναμης, γενναιότητας, νίκης και ελπίδας.

Μνημείο νεομάρτυρα Αγίου Νικολάου

 

Το μνημείο νεομάρτυρα Αγίου Νικολάου βρίσκεται στην πλατεία του ΟΤΕ και τοποθετήθηκε εκεί εις ανάμνηση της μαρτυρίας και του θανάτου του.

Πρόκειται για μια μαρμάρινη ανάγλυφη στήλη με διάφορα διακοσμητικά στοιχεία, η κορυφή της οποίας καταλήγει σε μια τετράγωνη ορθογώνια πλάκα μια επίστεψη ως κορωνίδα. Εκεί υπάρχει μια επιγραφή όπου αναγράφονται τα εξής:

«ΣΤΟΝ ΤΟΠΟ ΑΥΤΟ ΜΑΡΤΥΡΗΣΕ Ο ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Ο ΕΚ ΜΕΤΣΟΒΟΥ ΔΙΑ ΠΥΡΑΣ ΕΝ ΕΤΕΙ 1617».

Ανδριάντας Στέφανου Σαράφη

 

Ο ορειχάλκινος ανδριάντας του αρχηγού του ΕΛΑΣ, Στέφανου Σαράφη, βρίσκεται στην πλατεία ηρώων Πολυτεχνείου, κεντρική Πλατεία  των Τρικάλων. Φιλοτεχνήθηκε από τον γλύπτη Αντώνιο Καραχάλιο και αναγέρθηκε το 1990 από το Δήμο Τρικκαίων, επί δημαρχίας Αθ. Τριγώνη. Αναπαρίσταται με στρατιωτική στολή να κρατάει στο αριστερό του χέρι κιάλια.

Ο ανδριάντας είναι τοποθετημένος πάνω σε ένα τετράγωνο ορθογώνιο παραλληλεπίπεδο μαρμάρινο βάθρο, όπου στην πρόσοψή του αναγράφονται εγχάρακτα τα εξής: «ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΣΑΡΑΦΗΣ 1890-1957».

Ανδριάντας Κων/νου Κανάρη

O ανδριάντας του Κωνσταντίνου Κανάρη βρίσκεται στην κεντρική οδό Βασιλείου Τσιτσάνη Τρικάλων, απέναντι από την κεντρική πλατεία και πλάι στην κεντρική γέφυρα του Ληθαίου ποταμού.

Είναι τοποθετημένος πάνω σε ένα μαρμάρινο βάθρο, στην πρόσοψη του οποίου, αναγράφεται εγχάρακτα το ονοματεπώνυμό του και οι χρονολογίες, γέννησης και θανάτου: «ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΝΑΡΗΣ 1795-1877».

Ανδριάντας Ασκληπιού

 

Ο ορειχάλκινος ανδριάντας του Θεού – γιατρού Ασκληπιού είναι στημένος στην νέα γέφυρα του Ληθαίου ποταμού. Φιλοτεχνήθηκε από τον γλύπτη Θ. Βασιλόπουλο και επιμελήθηκε ο Αρχιτέκτων Χαρ. Πασσάς. Ανεγέρθηκε από το Δήμο Τρικκαίων, επί δημαρχίας Κωνσταντίνου Παπαστεργίου, τον Δεκέμβριο του 1998, με την ευγενική συνδρομή της Θεμελιοδομής Α.Ε.

Αγέρωχος ορθώνεται ο θεός της Ιατρικής Ασκληπιός, που ως σύμβολό του είχε το ιερό φίδι, πάνω σε ένα μαρμάρινο βάθρο, το οποίο βρίσκεται μεσα σε μια βάση με ανθόκηπο.

Ανδριάντας Ελευθερίου Βενιζέλου

 

Ο ανδριάντας του Ελευθερίου Βενιζέλου στήθηκε στην πλατεία Θέμιδος ή Δικαστηρίων Τρικάλων και τα αποκαλυπτήρια έγιναν στις 19 Σεπτεμβρίου 2010, δια χειρός του τότε Προέδρου της Βουλής Φίλιππου Πετσάλνικου.

Πρόκειται για ορειχάλκινο άγαλμα του Εθνάρχη Ελευθέριου Βενιζέλου, ο οποίος στέκει όρθιος κι αγέρωχος, κρατώντας στο ένα χέρι του ένα ρολό παπύρου και το άλλο του χέρι ακουμπά πάνω σε μια στήλη που σχηματίζεται εγχάρακτα ο χάρτης της Ελλάδος.  Ο χάρτης είναι χωρισμένος κατά περιφέρειες και πάνω τους φέρει τις χρονολογίες απελευθέρωσης, (Θράκη 1922, Μακεδονία 1913, Θεσσαλία 1881).  Κάτω από τον χάρτη αναγράφονται τα στοιχεία του δωρητή ως εξής:

Ο Νικολάκης

Το γλυπτό «Ο Νικολάκης» βρίσκεται τοποθετημένος στην κεντρική πλατεία των Τρικάλων, ανάμεσα στην λιμνούλα.  Το ορειχάλκινο γλυπτό στήθηκε για διακοσμητικούς λόγους στον χώρο και αναπαριστά σε φυσικό μέγεθος ένα μικρό αγόρι, το οποίο είναι γυμνό με τα χέρια στη μέση και βγάζει νερό από το στόμα ενώ ταυτόχρονα κατουράει στη λίμνη.

Το τρεχούμενο νερό από τα γεννητικά του όργανα και το νερό που εξέρχεται και από το στόμα του, προσδίδει έναν ρεαλισμό στο έργο.

Παπαθύμιος Βλαχάβας

Η μαρμάρινη προτομή βρίσκεται στην Ν.Α. γωνία της κεντρικής πλατείας των Τρικάλων. Φιλοτεχνήθηκε από τον Τρικαλινό γλύπτη Μενέλαο Καταφυγιώτη. Στήθηκε από τον Διδασκαλικό Σύλλογο Τρικάλων τον Μάιο του 1955.

Πρόκειται για μια μαρμάρινη προτομή τοποθετημένη πάνω σε ένα επίσης μαρμάρινο βάθρο, στην πρόσοψη του οποίου αναγράφεται εγχάρακτα η επιγραφή: «ΘΥΜΙΟΣ ΒΛΑΧΑΒΑΣ ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΔΟΞΑ». Το βάθρο με την προτομή εδράζονται πάνω σε μια λιθόκτιστη στήλη σχήματος ορθογώνιου παραλληλεπιπέδου η οποία καταλήγει σε μια μαρμάρινη πλακόστρωτη βάση.

Νικόλαος Στουρνάρας

 

Η μαρμάρινη προτομή του Νικολάου Στουρνάρα ή Στόρναρη βρίσκεται στην κεντρική πλατεία των Τρικάλων. Πρόκειται για ένα έργο που μπορεί να χαρακτηριστεί και ως προτομή και ως ανδριάντας. Αποδίδεται το 1/3 του σώματός του, αρματωμένος και ετοιμοπόλεμος, με την παραδοσιακή φουστανέλα.

Είναι τοποθετημένο πάνω σε μια όρθια μαρμάρινη στήλη, σχήματος ορθογώνιου παραλληλεπιπέδου, στην πρόσοψη της οποίας αναγράφονται εγχάρακτα τα εξής: 

Γεώργιος Καραϊσκάκης

 

Η ορειχάλκινη προτομή του Γεωργίου Καραϊσκάκη βρίσκεται στην ανατολική πλευρά της κεντρικής πλατείας των Τρικάλων. Το έργο φιλοτέχνησε ο Μενέλαος Καταφυγιώτης και στήθηκε με έξοδα του Γενικού Επιτελείου Στρατού.

Είναι τοποθετημένη πάνω σε μια όρθια μαρμάρινη στήλη, σχήματος ορθογώνιου παραλληλεπιπέδου, στην πρόσοψη της οποίας αναγράφονται εγχάρακτα τα εξής:

«ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗΣ ΣΩΤΗΡ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ»

Χριστόδουλος Χατζηπέτρος

 

Η μαρμάρινη προτομή του Χριστόδουλου Γεωρ. Χατζηπέτρου βρίσκεται στην ομώνυμη πλατεία επί της οδού Ασκληπιού.  Είναι τοποθετημένη πάνω σε μια λιθόκτιστη στήλη η οποία στη βάση της καταλήγει και λειτουργεί ως δημόσια βρύση.

Στην πρόσοψη της στήλης υπάρχει μια μαρμάρινη πλάκα στην οποία αναγράφονται τα εξής: «ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΧΑΤΖΗΠΕΤΡΟΣ ΑΣΠΡΟΠΟΤΑΜΙΤΗΣ ΑΡΜΑΤΟΛΟΣ 1821-1854».

Μητροπολίτης «Διονύσιος Β΄»

 

Η μαρμάρινη προτομή του Διονυσίου Β΄ βρίσκεται στην πλατεία Κιτριλάκη και φιλοτεχνήθηκε από τον Κλ. Λουκόπουλο το 1947.

Είναι τοποθετημένη πάνω σε μια όρθια μαρμάρινη στήλη, σχήματος ορθογώνιου παραλληλεπιπέδου και εδράζεται σε ένα μαρμάρινο βάθρο δύο επιπέδων. Στην πρόσοψη της στήλης αναγράφονται εγχάρακτα τα εξής:

 «ΤΡΙΚΚΗ ΒΥΖΑΝΤΙΟΝ ΑΝΑΚΤΗΣΕΙ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟΝ 1801».

Γεώργιος Αργυρόπουλος (Κλαύδιος Μαρκίνας)

 

Η προτομή του Γεώργιου Αργυρόπουλου (Κλαύδιος Μαρκίνας) βρίσκεται τοποθετημένη στην πλατεία Ρήγα Φεραίου πολύ κοντά στο μνημείο των πεσόντων ΕΠΟΝιτών. 

Ο Γεώργιος Αργυρόπουλος υπήρξε ποιητής με καταγωγή από την πόλη των Τρικάλων.

Ανεγέρθηκε με την φροντίδα του Ε.Μ.Ο.Τ., το 1967.

Χρήστος Καβράκος

Η ορειχάλκινη προτομή του στρατηγού Χρήστου Καβράκου, είναι έργο του Π. Μωραΐτη και στήθηκε στον χώρο της Σχολής Μονίμων Υπαξιωματικών από το Γ.Ε.Σ.

Είναι τοποθετημένη πάνω σε μια όρθια μαρμάρινη στήλη, σχήματος ορθογώνιου παραλληλεπιπέδου και εδράζεται σε ένα μαρμάρινο βάθρο δύο επιπέδων. Στην πρόσοψη της στήλης αναγράφονται εγχάρακτα τα εξής:

«ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΒΡΑΚΟΣ 1882-1944».

Νικόλαος Πλαστήρας

Η ορειχάλκινη προτομή φιλοτεχνήθηκε με την μέριμνα του Γ.Ε.Σ. και στήθηκε στον κήπο του στρατοπέδου Χρ. Καβράκου, όπου σήμερα στεγάζεται η Σ.Μ.Υ., επί της οδού Βασιλείου Τσιτσάνη.

Είναι τοποθετημένη πάνω σε μια όρθια μαρμάρινη στήλη, σχήματος ορθογώνιου παραλληλεπιπέδου και εδράζεται σε ένα μαρμάρινο βάθρο δύο επιπέδων. Στην πρόσοψη της στήλης αναγράφονται εγχάρακτα τα εξής:

«ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΛΑΣΤΗΡΑΣ 1883-1953».

Σωτήριος Καραγιάννης

 

Η ορειχάλκινη προτομή του Σωτήρη Καραγιάννη, βρίσκεται στον προαύλιο χώρο του στρατοπέδου Καβράκου. Είναι έργο του Λευτέρη Βαλάκα.

Είναι τοποθετημένη πάνω σε μια όρθια μαρμάρινη στήλη, σχήματος ορθογώνιου παραλληλεπιπέδου και εδράζεται σε ένα μαρμάρινο βάθρο δύο επιπέδων. Στην πρόσοψη της στήλης αναγράφονται εγχάρακτα τα εξής:

Γεώργιος Κονδύλης

 

Η  προτομή του Γεωργίου Κονδύλη βρίσκεται στον προαύλιο χώρο του στρατοπέδου Καβράκου.

Είναι τοποθετημένη πάνω σε μια όρθια μαρμάρινη στήλη, σχήματος ορθογώνιου παραλληλεπιπέδου και εδράζεται σε ένα μαρμάρινο βάθρο δύο επιπέδων. Στην πρόσοψη της στήλης αναγράφονται εγχάρακτα τα εξής:

«ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΝΔΥΛΗΣ1879-1936».

Στυλιανός Κιτριλάκης

Η μαρμάρινη προτομή του ευεργέτη Στυλιανού Κιτριλάκη βρίσκεται στο εθνικό στάδιο της πόλης των Τρικάλων και φιλοτεχνήθηκε από το Λ. Λουκόπουλο το 1947.

Πρόκειται για μια μαρμάρινη προτομή τοποθετημένη πάνω σε μια συμπαγής μαρμάρινη στήλη που αποτελεί το βάθρο του γλυπτού.

Στην πρόσοψη του βάθρου αναγράφονται εγχάρακτα τα εξής:

Ελένη Ζωγράφου

Η μαρμάρινη προτομή της ευεργέτιδας των Τρικάλων Ελένης Ζωγράφου το γένος Καυτατζόγλου (δωρήτρια του Ωδείου Τρικάλων) είναι στημένη στην αυλή του Δημοτικού Ωδείου Τρικάλων (Βύρωνος 36). Φιλοτεχνήθηκε από τον Μενέλαο Καταφυγιώτη το 1960 με την φροντίδα του Δήμου Τρικκαίων.

Είναι τοποθετημένη πάνω σε μια όρθια μαρμάρινη στήλη, σχήματος ορθογώνιου παραλληλεπιπέδου και εδράζεται σε ένα μαρμάρινο βάθρο. Στην πρόσοψη της στήλης αναγράφονται εγχάρακτα το ονοματεπώνυμό της: «ΕΛΕΝΗ ΖΩΓΡΑΦΟΥ».

Πολύκαρπος Θωμάς (1875-1945)

 

Η μαρμάρινη προτομή του Μητροπολίτη Τρίκκης και Σταγών και ευεργέτη της πόλης, Πολύκαρπου Θωμά φιλοτεχνήθηκε από τον γλύπτη Ε. Λαμπαδίτη. Τα αποκαλυπτήρια έγιναν στις 23/10/1965. Είναι στημένη στο προαύλιο του 3ου Γυμνασίου-Λυκείου Τρικάλων.

Είναι τοποθετημένη πάνω σε μια όρθια μαρμάρινη στήλη, σχήματος ορθογώνιου παραλληλεπιπέδου με ορθομαρμάρωση και εδράζεται σε ένα μαρμάρινο βάθρο δύο επιπέδων.

Δωρόθεος Σχολάριος (1812-1889)

Η μαρμάρινη προτομή του Μητροπολίτου Δωροθέου Σχολαρίου, ο οποίος υπήρξε μεγάλος ευεργέτης των Τρικάλων, στήθηκε, με πρωτοβουλία του δήμου Τρικκαίων, στον προαύλιο χώρο του 3ου Γυμνασίου Τρικάλων, το 1966. Το έργο φιλοτέχνησε ο Αθηναίος γλύπτης Ε. Λαμπαδίτης, το 1965.

Μητροπολίτης Δωρόθεος (1905-1959)

 

Η ορειχάλκινη προτομή του Μητροπολίτη Τρίκκης και Σταγών Δωροθέου, αρχικά είχε στηθεί (το 1959),  στην πλατεία Μακαρίου, με ενέργειες του γυμνασιάρχη της πόλεως Δαμιανού Τέγου. Στη συνέχεια μεταφέρθηκε στον προαύλιο χώρο του Παλαιού Δεσποτικού, όπου υπάρχει  σήμερα.

Είναι τοποθετημένη πάνω σε μια όρθια μαρμάρινη στήλη, σχήματος ορθογώνιου παραλληλεπιπέδου με ορθομαρμάρωση και εδράζεται σε ένα μαρμάρινο βαθρο.

Στην πρόσοψη της στήλης αναγράφονται εγχάρακτα τα εξής:

Δημήτριος Ι. Πούλιος

 

Η ορειχάλκινη προτομή του Δημητρίου Πούλιου φιλοτεχνήθηκε με την μέριμνα του Γ.Ε.Σ. και ανεγέρθηκε με την απόφαση 38/ 1965 του Δημοτικού Συμβουλίου, του Δήμου Τρικκαίων. Στήθηκε στην πλατεία του Σιδηροδρομικού Σταθμού, η οποία, από το 1964 φέρει το όνομα, «πλατεία Δημητρίου Πούλιου».  

Ο Δημήτριος Πούλιος αναπαρίσταται σε μέση ηλικία, έχει πυκνά μαλλιά, μουστάκι και είναι ντυμένος με στρατιωτική στολή.

Η προτομή εδράζεται πάνω σε ένα λιθόγλυφο βάθρο, στο οποίο υπάρχει εντοιχισμένη μαρμάρινη πλάκα όπου αναγράφονται εγχάρακτα τα εξής:

Ιωάννης Ματσόπουλος

 

Η μαρμάρινη προτομή του ευεργέτη Ιωάννη Ματσόπουλου βρίσκεται στον χώρο του ομώνυμου Μύλου. Ανεγέρθηκε από τον Δήμο Τρικαίων το 1999. Φιλοτεχνήθηκε από την γλύπτρια Κατερίνα Βάκα. Πρόκειται για μια ορειχάλκινη προτομή τοποθετημένη πάνω σε ένα λιθόκτιστο βάθρο, στην πρόσοψη του οποίου υπάρχει επιγραφή με αναγραφόμενα τα εξής: «ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ ΜΕΓΑΣ ΕΥΕΡΓΕΤΗΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ».

Ο Ιωάννης Αναστ. Ματσόπουλος γεννήθηκε το 1887 στο χωριό Ελάτη, του Ηπειρωτικού Ζαγορίου και πέθανε το 1978 στα Τρίκαλα.

Προτομή Αριστοτέλους Α. Αντωνίου

 

Η προτομή του Αριστοτέλους Αντωνίου βρίσκεται στην ομώνυμη πλατεία των Τρικάλων, στη συμβολή των οδών Παγκάλου-Σωκράτους-Ματαραγκιώτου-Ζαλοκώστα.

Πρόκειται για μια ορειχάλκινη προτομή τοποθετημένη πάνω σε μια μαρμάρινη βάση με μαρκίζα, η οποία αποτελεί την κορυφή της τσιμεντένιας στήλης, σχήματος ανάστροφης κόλουρης πυραμίδας, με ένα αντιστήριγμα στο πίσω μέρος και η οποία αποτελεί το βάθρο του μνημείου. Στην πρόσοψη της στήλης υπάρχει μια μαρμάρινη πλάκα πάνω στην οποία αναγράφονται εγχάρακτα τα εξής:

Πόπη Καστρακίδου

 

Η προτομής της Πόπης Καστρακίδου βρίσκεται στον χώρο του Δημοτικού Ιστορικού Αθλητικού Μουσείου, επί της οδού Καποδιστρίου, στο γνωστό «Καστρακίδειο» οίκημα. Είναι έργο της γλύπτριας Τζένης Κανίνα-Βάκα που το φιλοτέχνησε από το 1997, αναμένοντας την τοποθέτησή του. Στήθηκε στην αυλή του διώροφου σπιτιού της και τα αποκαλυπτήρια, έγιναν στις 2 Οκτωβρίου 2015 από τον Δήμαρχο Τρικκαίων, Δημήτρη Παπαστεργίου.

Πρόκειται για μια ορειχάλκινη προτομή της Πόπης Καστρακίδου με την ενδυμασία της αδελφής νοσοκόμας. Στην πρόσοψη του βάθρου υπάρχει επιγραφή με εγχάρακτα γράμματα που αναφέρει τα εξής: «ΠΟΠΗ ΚΑΣΤΡΑΚΙΔΟΥ ΕΥΕΡΓΕΤΗΔΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΤΩΝ ΤΡΙΚΑΛΩΝ».

Δημήτρη Κατσικογιάννη και Λέγκως Κατσικογιάννη

Οι προτομές Δημήτρη Κατσικογιάννη και Λέγκως Κατσικογιάννη βρίσκονται στην ομώνυμη Πινακοθήκη, στη συνοικία Αμπελάκια Τρικάλων.

Τα αποκαλυπτήρια των προτομών έγιναν το 2015.

Μενέλαος Καταφυγιώτης

 

Η ορειχάλκινη προτομή του  Μενέλαου Καταφυγιώτη βρίσκεται στο κτήριο της Δωροθέας Σχολής. Τα αποκαλυπτήρια της προτομής έγιναν το 2015.

Είναι τοποθετημένη πάνω σε ένα  μαρμάρινο  βαθρο, στην πρόσοψη του οποίου αναγράφονται εγχάρακτα τα εξής: «ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΑΤΑΦΥΓΙΩΤΗΣ ΕΥΕΡΓΕΤΗΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΤΩΝ ΤΡΙΚΑΛΩΝ».

Ο Μενέλαος Καταφυγιώτης ήταν ζωγράφος και γλύπτης. Γεννήθηκε στα Τρίκαλα το 1926. Το 1946 εισήχθη στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, όπου ευτύχησε να έχει δασκάλους τους Γεωργιάδη, Μόραλη, Τόμπρο κ.ά. Αποφοίτησε το 1954. Έκτοτε ήταν τακτικό μέλος του Καλλιτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος. Έλαβε μέρος στις Πανελλήνιες Εκθέσεις του Ζαππείου (1954, 1956, 1958), καθώς και σε πανελλήνιους διαγωνισμούς έργων.

Καύκια Δ. Αικατερίνη

 

Η προτομή της Ερυθροσταυρίτισσας στον πόλεμο 1940-1941, Αικατερίνης Δ. Καύκια είναι φτιαγμένη από λευκό μάρμαρο και αποδίδεται ρεαλιστικά προς το τιμώμενο πρόσωπο, με την νοσηλευτική στολή.

Το γλυπτό βρίσκεται στην ομώνυμη πλατεία, που ο Δήμος Τρικκαίων τίμησε, δίνοντας το όνομα της και η οποία βρίσκεται στο Βαρούσι της παλιάς πόλης, κάτω από το οικοτροφείο Αγίου Δημητρίου, της Ιεράς Μητρόπολης Τρίκκης και Σταγών.

Αναθηματική στήλη στη μνήμη του Βασίλη Κουβέλα

Η αναθηματική στήλη του Βασίλη Κουβέλα βρίσκεται στο μικρό κήπο, της πλατείας «Αικατερίνης Καύκια», στο Βαρούσι, στην παλιά πόλη των Τρικάλων. Πρόκειται για μια ανάγλυφη μαρμάρινη πλάκα τοποθετημένη πάνω σε ένα λιθόκτιστο ορθογώνιο παραλληλόγραμμο βάθρο. Η ανάγλυφη παράσταση εικονίζει ένα αγόρι, τον Βασίλη Κουβέλα με σηκωμένο το ένα χέρι σε γροθιά, με φόντο τον σταυρό της ελληνικής σημαίας και στη βάση της αναγράφεται το ονοματεπώνυμο:

«ΒΑΣΙΛΗΣ Δ. ΚΟΥΒΕΛΑΣ».

Η Τρίκκη

 

Γλυπτά που δημιουργήθηκαν στο πλαίσιο του 1ου Συμποσίου Γλυπτικής στον Δήμο Τρικκαίων.

Από το 2004 το κέντρο των Τρικάλων, κοσμείται με έργα τέχνης κορυφαίων δημιουργών τα οποία χαρίστηκαν στο δήμο μετά τη διοργάνωση του 1ου Συμποσίου γλυπτικής. Σήμερα ο τρικαλινός πολίτης καθώς και ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να θαυμάσει αυτά τα 6 έργα, τα οποία είναι δεμένα άρρηκτα με την ιστορία και τα στοιχεία της πόλης. Τα γλυπτά αυτά είναι τα εξής: 

Η Τρίκκη

Το έργο φιλοτέχνησε ο γλύπτης Αναστάσιος Κρατίδης. Βρίσκεται στην πλατεία Ρήγα Φεραίου έμπροσθεν του ξενοδοχείου «ΑΧΙΛΛΕΙΟΝ». Απεικονίζει ένα ακέφαλο γυναικείο σώμα.

Tρικαλινή τσαχπίνα

 

Το έργο φιλοτέχνησε ο γλύπτης Σώτος Αλεξίου. Βρίσκεται στην Πλατεία Ρήγα Φεραίου και απεικονίζει τη μεγαλοπρέπεια της τρικαλινής γυναίκας.

Η Νεράιδα του Ληθαίου

 

Το έργο φιλοτέχνησε ο γλύπτης Χρήστος Λάμπρου. Βρίσκεται στην κεντρική γέφυρα του Ληθαίου και προσδίδει στον ποταμό μία άλλη διάσταση, δείχνοντας την ξεχωριστή παρουσία του στην εικόνα της πόλης.

Το γλυπτό «Έγχορδο»

Βρίσκεται τοποθετημένο στον περίβολο του Πνευματικού Κέντρου της πόλης των Τρικάλων. Το έργο φιλοτέχνησε ο γλύπτης Κώστας Βρούβας.

Πρόκειται για μια μαρμάρινη κατασκευή η οποία απεικονίζει ένα έγχορδο μουσικό όργανο, που παραπέμπει σε βιόλα. Οι χορδές του οργάνου καθώς και τα στηρίγματα τους είναι κατασκευασμένα από μέταλλο. Το έργο αυτό δείχνει τη σημαντική θέση που κατέχει η μουσική στη ζωή των τρικαλινών.

Οι κόρες του Ασκληπιού

 

Έργο φιλοτεχνημένο από τον γλύπτη Θύμιο Πανουργιά. Βρίσκεται στον κόμβο, επί της οδού Στρατηγού Σαράφη, στο μαιευτηρίου Τσαγκούλη. Το έργο παρουσιάζει τον Θεό της ιατρικής, Ασκληπιό, μαζί με τις κόρες του, που ενδεχομένως να αντιπροσωπεύουν τις επόμενες επιστήμες που αναδείχθηκαν.

Ανάγλυφο της πόλης των Τρικάλων

 

Το έργο φιλοτέχνησε ο γλύπτης Απόστολος Φανικιδής. Πρόκειται για μια μαρμάρινη τετράγωνη στήλη πάνω στην οποία είναι χαραγμένος ανάγλυφα ο χάρτης της πόλεως των Τρικάλων. Απεικονίζει την γεωγραφία της πόλεως, ενώ στο σχέδιο δίνεται έμφαση στη παρουσία του ποταμού Ληθαίου. Το έργο βρίσκεται στο προαύλιο χώρο του Δημαρχείου Τρικάλων.

Μνημείο Δημήτρη Μητροπάνου

 

Η αναθηματική στήλη του Δημήτρη Μητροπάνου βρίσκεται στην κεντρική πλατεία της Αγίας Μονής Τρικάλων. Πρόκειται για ένα σύμπλεγμα από ακανόνιστα λίθινα πετρώματα, το ένα πάνω στον άλλο, τα οποία που σχηματίζουν ένα βάθρο. Πάνω στο βάθρο υπάρχει τοποθετημένη μια πλάκα από πλεξιγκλάς, πάνω στην οποία αναγράφονται τα εξής:

«Ο ΔΗΜΟΣ ΤΡΙΚΚΑΙΩΝ ΚΑΙ Η ΑΓΙΑ ΜΟΝΗ

ΤΙΜΟΥΝ ΤΟΝ ΜΕΓΑΛΟ ΕΡΜΗΝΕΥΤΗ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟ

ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΗΤΡΟΠΑΝΟ».

Η ομπρέλα Ζογγολόπουλου

Το καλλιτεχνικό έργο η Ομπρέλα Ζογγολόπουλου, τοποθετήθηκε στο κέντρο της πόλης των Τρικάλων, στην συμβολή των οδών, Ασκληπιού και Απόλλωνος, τον Ιούνιο του 2022 και τα εγκαίνια πραγματοποιήθηκαν στις 11 Νοεμβρίου 2022 από τον Δήμο Τρικαίων και το Ίδρυμα Γεωργίου Ζογγολόπουλου.

Το γλυπτό είναι μια ομπρέλα που ελεύθερα αιωρείται στο χώρο και διαπερνάται από χαλύβδινες ευθείες.

ΜΝΗΜΕΙΑ ΠΟΥ ΣΗΜΕΡΑ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ

 

ΜΝΗΜΕΙΑ ΠΟΥ ΣΗΜΕΡΑ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ Η προτομή του παπά Σκρέκα

Στον προαύλιο χώρο του Αγίου Στεφάνου, στις 18 Ιουνίου 1961, τοποθετήθηκε η ορειχάλκινη προτομή του παπά Σκρέκα Γεώργιο.

Η προτομή του παπά-Σκρέκα ήταν τοποθετημένη σε ενεπίγραφη μαρμάρινη κολώνα μέχρι το 1981).

Η προτομή του βρέθηκε πεσμένη στο έδαφος, επανατοποθετήθηκε στην ίδια θέση και  το βράδυ του Σαββάτου στις 17-4-1982 αφαιρέθηκε και εξαφανίστηκε οριστικά από αγνώστους.